HSP is wetenschappelijk aangetoond.
Hoogsensitiviteit bestaat wel degelijk. Dat concludeert Prof. Elke Van Hoof, klinisch psychologe en professor gezondheidspsychologie aan de VUB (Brussel), in haar boek ´Hoogsensitief´ uitgegeven door Lannoo.
Toch weten we betrekkelijk weinig over deze eigenschap. Wat wel zeker is: er is reeds heel wat over HSP gezegd en geschreven. Het lijkt wel een modeverschijnsel. Als we de zoekterm ´HSP´ in de zoekrobot van Google intikken dan krijgen we pagina´s en pagina´s met informatie. Maar niet alle informatie is even betrouwbaar en wetenschappelijk bewezen. Vele publicaties halen echter de feiten en fictie door elkaar en overgieten hoogsensitiviteit met een esoterisch sausje, waardoor het een zweverige bijklank krijgt. De overload aan publicaties over HSP polariseert de wetenschap. Zij die het bestaan van hoogsensitiviteit erkennen en onderzoeken staan vaak neus aan neus met wetenschappers die het onderwerp minachten.
Het boek van Prof. Elke Van Hoof bevat een overzicht van het wetenschappelijk onderzoek dat tot nu toe over HSP werd verricht.
Het was de Amerikaanse psychologe Elaine Aron die in de jaren negentig de term HSP bedacht. Samen met haar man Arthur Aron publiceerde ze in 1997 een artikel in het gerespecteerde Journal of Personality and Social Psychology. Het onderzoek kreeg weinig bijval in wetenschappelijke kringen, maar het bracht wel de verkoop van Arons boeken op gang.
Ze was echter niet de eerste die onderzoek deed. Carl Jung (1875 - 1961) sprak al van een ´aangeboren sensitiviteit´. In 1935 publiceerde Eduard Schweingruber over de ´sensible Mensch´.
Schweingruber en Aron moesten zich in de jaren dertig en negentig noodgedwongen tot klinische studies beperken. Maar hun theorieën kregen onlangs steun vanuit neurobiologische hoek. In 2011 ontdekte hersenwetenschapster Jadzia Jagiellowicz ontdekte een neurale basis voor hoogsensitiviteit. In haar onderzoek keken de personen onder een MRI-scan naar plaatjes. Bij personen met HSP gingen merkbaar meer gebieden in de hersenen oplichten dan bij niet-HSP´s.
In 2012 wees hersenonderzoek uit dat personen met HSP een lagere responstijd hebben en
minder fouten maken. Maar zodra een taak is volbracht, ervaren deze personen meer
stressgerelateerde klachten. In 2014 ontdekten onderzoekers dat de hersengebieden die verband houden
met empathie bij HSP´s extra actief zijn. Hoogsensitieven zouden meer spiegelneuronen hebben.
Spiegelneuronen zijn een groep neuronen in ons zenuwstelsel die in actie komen als we iemand anders iets zien doen.
Na-apen, simpeler kunnen we het eigenlijk niet verwoorden. Deze spiegelneuronen hebben we vanaf onze geboorte en vormen
onze primaire bron van leren.
Maar wat is hoogsensitiviteit nu precies?
Het is geen ziekte of aandoening, maar een aangeboren persoonlijkheidskenmerk dat evenveel bij mannen als vrouwen voorkomt. Zoals alle eigenschappen van mensen kan je mensen op een Gauss verdeling plaatsen. Aan het ene uiterste zitten laagsensitieven, en aan de andere kant van het continuüm de hoogsensitieven. Die laatsten hebben een anders werkend zenuwstelsel, waardoor er meer prikkels in de hersenen binnenkomen. En die prikkels worden in de hersenen diepgaander verwerkt.
HSP kenmerkt zich met name door die verhoogde prikkelgevoeligheid. Daarnaast is uit diverse hersenscans gebleken dat deze prikkels veel verschillende gebieden in het brein ´aanvuren´. Met name doordat het brein zo actief wordt ontstaat het ´diepere doordenken´ dat de HSP´er kenmerkt.
Personen met HSP hebben dus anders functionerende hersenen dan niet-sensitieven.
Hoogsensitief is niet iets wat je kan krijgen, je bent het.
De persoonlijkheid van een persoon is meer dan één facet. Je kunt bijvoorbeeld extravert zijn, maar daarnaast ben je nog heel wat dingen. Zo gaat dit ook met hoogsensitiviteit. Je kunt hoogsensitief zijn, maar de mate waarin dat een probleem zou kunnen zijn, wordt door nog andere persoonlijkheidskenmerken beïnvloed. Door context elementen en de manier waarop je in jouw leven met uitdagingen omgaat.
Elke Van Hoof, Hoogsensitief,
Lannoo Campus - 200 pagina´s - 24,99 euro.
Je kunt het boek hier bestellen
In het najaar van 2016 volgde Mathieu de opleiding ´HSP voor professionals´ onder leiding van Prof. Elke Van Hoof aan de Vrije Universiteit Brussel (VUB). In deze opleiding worden alle bestaande wetenschappelijke onderzoeksresultaten over HSP met de meest recente neuropsychologische inzichten gecombineerd. Prof. Elke Van Hoof schreef in dezelfde periode het boek ´Hoogsensitief´. In het blog-item ´HSP wetenschappelijk aangetoond´ kan je daaromtrent meer lezen.
Het maakt verschil als je als hoogsensitief persoon met je eigenschap hebt leren omgaan of niet. Het is daarom van belang dat een persoon met HSP de valkuilen én kwaliteiten van dit persoonlijkheidskenmerk leert begrijpen.
Een coachingstraject kan je helpen om te onderzoeken wat HSP voor jou betekent en hoe je deze eigenschap als een talent en kracht kan ervaren en inzetten. In een coachingstraject bij Mathieu kunnen volgende zaken aan bod komen:
- Wat is hoogsensitiviteit? Ben ik hoogsensitief?
- Hoe kan ik mijn hoogsensitiviteit als een kracht zien?
- Wat zorgt in mijn leven voor overprikkeling? Hoe kan ik de overprikkeling vermijden?
- Hoe kan ik dit aangeboren persoonlijkheidskenmerk als een talent gaan inzetten?
- Hoe kunnen we overprikkeling, stress en burnout begrijpen vanuit de fysiologie van de hersenen?
- Waarom zijn positieve psychologie, mindfulness en verbindende communicatie belangrijk?
- Wat zijn de positieve kenmerken van HSP?
- Wat zijn de valkuilen van hoogsensitiviteit?
- Hoe kan een persoon met HSP zich openstellen voor het leven, voor anderen?
- Waarom is autonomie en magie zo belangrijk voor personen met HSP?
- Hoe communiceer ik over HSP?
- ...
De persoonlijkheid van een persoon is meer dan één facet. Je kunt bijvoorbeeld extravert zijn, maar daarnaast ben je nog heel wat dingen. Zo gaat dit ook met hoogsensitiviteit. Je kunt hoogsensitief zijn, maar de mate waarin dat een probleem zou kunnen zijn, wordt door nog andere persoonlijkheidskenmerken beïnvloed. Door context elementen en de manier waarop je in jouw leven met uitdagingen omgaat.
Meer lezen over HSP?
´Wist je dat´ op de website van Te Gek
https://www.tegek.be/hoogsensitiviteit/wat-is-hoogsensitiviteit/wist-je-dat.html
Artikel HSP (Knack mei 2015)